Periodontologia to dziedzina stomatologii zajmująca się przede wszystkim chorobami przyzębia. Periodontolog zajmuje się diagnozą problemu, określeniem intensywności stanu zapalnego oraz wskazaniem kierunku leczenia.[1] Specjalista ten wykonuje również zabiegi periodontologiczne oraz podejmuje wszelkie działania mające umożliwić przywrócenie pierwotnych funkcji przyzębia.[2]
Z czym udać się do periodontologa? Jak rozpoznać chore dziąsło? W jaki sposób leczy periodontolog?
Periodontologia – co to za dziedzina stomatologii?
Periodontologia to dział stomatologii skoncentrowany na diagnozowaniu, leczeniu i zapobieganiu chorobom przyzębia.[2]
Przyzębie to pewnego rodzaju stabilizator dla zębów. W związku z tym choroby przyzębia, np. w postaci zapalenia dziąseł, wiążą się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Najgroźniejszym rezultatem tych dolegliwości jest paradontoza, powodująca rozchwianie zębów i w efekcie ich wypadanie.[3]
Periodontolog – kto to jest i czym się zajmuje?
Periodontolog to specjalista zajmujący się periodontologią, czyli leczeniem wszelkich dolegliwości związanych z przyzębiem oraz powodowanymi przez nie chorobami, np. paradontozą. Periodontolog przeprowadza diagnozę oraz wdraża najlepszą dla pacjenta metodę leczenia. W zależności od stopnia rozwoju stanu zapalnego lekarz może zaproponować leczenie preparatami miejscowymi, wdrożyć metody ortodontyczne lub zalecić działania chirurgiczne, np. kiretaż otwarty. Periodontolog oprócz diagnozowania i leczenia stanu zapalnego zajmuje się także odtwarzaniem zdegradowanej tkanki przyzębia i przywracaniem jej pierwotnej funkcji[2], tak aby zapewnić jak najlepszą sprawność pacjentowi.
Jakie są przyczyny chorób przyzębia?
Choroby przyzębia to między innymi istniejace stany zapalne. Występują u ok. 25% osób i częściej są obserwowane u ludzi starszych.[3] Jednak choroby przyzębia uznawane są za problem cywilizacyjny, co oznacza, że wpływ na ich występowanie mają czynniki dnia codziennego. W związku z tym na ryzyko zachorowania narażony jest każdy, kto m.in. nie dba o dietę i spożywa dużą ilość produktów wysokocukrowych. Problemy periodontologiczne często obserwuje się m.in. u osób otyłych i z nadwagą.[4]
Zapalenie dziąseł może być związane z nagromadzeniem się płytki nazębnej (kamień nazębny) lub być spowodowane przez czynniki zupełnie niezależne od higieny jamy ustnej. Choć stan zapalny najczęściej ma podłoże bakteryjne, rozwijające się na skutek zaniedbania codziennej higieny uzębienia, to jednak zdarzają się sytuacje, gdy odpowiedzialność za choroby przyzębia ponoszą inne schorzenia ogólnoustrojowe, np. cukrzyca. Dlatego też rozwój chorób przyzębia i wszelkie niepokojące zmiany na błonie śluzowej policzków czy w obrębie dziąseł wymaga tego, aby bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Specjalista przeprowadzi diagnozę i na jej podstawie wskaże potencjalne źródło problemów.[5]
Choroby przyzębia – jak je rozpoznać? Objawy i diagnoza
Standardem w diagnozowaniu chorób przyzębia jest przede wszystkim wywiad oraz dokładne oględziny dziąseł i całego uzębienia. Lekarz sprawdza m.in. obecność wysięku oraz przeprowadza badanie z wykorzystaniem zgłębnika periodontologicznego. Stomatolog ocenia także ilość bakterii wywołujących zapalenie przyzębia i odpowiadających za tworzenie tzw. biofilmu (lekarz określa stopień nagromadzenia płytki nazębnej). Lekarz sprawdza również głębokość szczelin dziąsłowych. W uzasadnionych przypadkach, periodontolog zaleca badanie OPG (ortopantomogram), pozwalające uzyskać pełen obraz uzębienia.[3]
Stan zapalny tkanek przyzębia rozwija się stopniowo. Pierwsze symptomy choroby to3:
- krwawienie z dziąseł;
- podrażniona i zaczerwieniona śluzówka;
- obecność płytki nazębnej na powierzchni zębów;
- ból dziąseł;
- nieprzyjemny zapach z ust;
- nadwrażliwość na zimne i ciepłe posiłki.
Zaawansowane zapalenie przyzębia prowadzi do recesji dziąseł, czyli ich stopniowego cofania się. To z kolei skutkuje odsłonięciem powierzchni korzeni zębowych, zwiększeniem ich ruchomości oraz narażeniem na działanie innych czynników. Taka sytuacja powoduje znaczne osłabienie zębów, co w dalszej konsekwencji może prowadzić do ich utraty .[6]
Leczenie periodontologiczne – na czym polega?
Periodontolog zajmuje się leczeniem chorób przyzębia oraz w miarę możliwości odbudowaniem zniszczonych tkanek przyzębia (leczenie recesji dziąsłowych). Warto jednak wiedzieć, że aby metody periodontologiczne przyniosły oczekiwane skutki, konieczne jest zarówno wdrożenie leczenia stomatologicznego, jak i dbanie o higienę jamy ustnej w domu.[3] Przede wszystkim należy regularnie szczotkować zęby oraz wykonywać nitkowanie przestrzeni międzyzębowych. Warto do codziennej higieny włączyć płyn do płukania jamy ustnej oraz pamiętać o regularnej wymianie szczoteczek do zębów.[7]
Leczenie periodontologiczne to przede wszystkim łagodzenie stanu zapalnego przyzębia oraz odbudowa i regeneracja tkanki.. Celem tych działań jest odbudowa wszystkich tkanek podporowych zęba i zapewnienie im pierwotnych funkcji.[2] Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, w tym tkanek przyzębia, wymaga także przeprowadzenia przez periodontologa podstawowych zabiegów, takich jak skaling zębów.
Często zadawane pytania
Konsultacja periodontologiczna – co to jest?
Konsultacja periodontologiczna to wizyta z periodontologiem, w trakcie której specjalista przeprowadza z pacjentem wywiad i dokonuje wstępnej diagnozy. W razie konieczności zaleca dodatkowe badania. Podczas konsultacji lekarz wskazuje także potencjalne kierunki leczenia. Co istotne, do periodontologa warto udać się także w celach profilaktycznych. Specjalista udzieli wskazówek co do odpowiedniej higieny jamy ustnej, co pozwoli zmniejszyć ryzyko rozwoju chorób przyzębia w przyszłości.
Co się dzieje po oczyszczaniu zębów?
Skaling, czyli higienizacja zębów wykonana przez stomatologa, pozwala na dokładne oczyszczenie wszystkich struktur zębowych. Oczyszczenia zębów nie powoduje żadnych odczuwalnych skutków, warto jednak pamiętać, aby przez ok. 24 godziny po zabiegu unikać słodkich produktów oraz ograniczyć m.in. spożycie kawy czy wina (ze względu na efekt barwienia).
Bibliografia:
- Zawada Ł., Konpka T., Nowe wskaźniki periodontologiczne, Dental and Medical Problems, 2011.
- Trąbska-Świstelnicka M., Dembowska E., Regeneracja tkanek przyzębia – przegląd metod stosowanych w Zakładzie Periodontologii PAM, Dental and Medical Problems, 2002.
- Tomaszewska I., Zapalenie przyzębia, Medycyna Praktyczna, 2017, dostęp: 21.07.2022.
- Konpka T. i inni, Wskaźnik masy ciała a wybrane periodontologiczne parametry kliniczne, Dental and Medical Problems, 2011.
- Kłosińska A., Nowacka M., Kopeć G., Choroby przyzębia a ryzyko chorób sercowo-naczyniowych – przegląd badań epidemiologicznych, Kardiologia Polska, 2010.
- Tomaszewska I., Recesje dziąsłowe, Medycyna Praktyczna, 2015, dostęp: 21.07.2022.
- Tomaszewska I., Higiena jamy ustnej dorosłych pacjentów, Medycyna Praktyczna, 2016, dostęp: 21.07.2022.
