Wirus opryszczki a nadżerki u dzieci

Wirus opryszczki to jedna z najpowszechniejszych dolegliwości zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Obecność wirusa wiąże się z występowaniem bolesnej nadżerki, co z kolei u najmłodszych powoduje dodatkowo rozdrażnienie czy nerwowość.¹

Spis treści:

1. Wirus opryszczki – czym się charakteryzuje?
2. Wirus opryszczki u dzieci – czym się różni?
3. Wirus opryszczki u dzieci – skąd jego powszechność?
4. Wirus opryszczki u dzieci – jak dochodzi do zakażenia?
5. Wirus opryszczki u dzieci – objawy
6. Jak pozbyć się wirusa opryszczki z organizmu malucha?
7. Wirus opryszczki – leczenie. Co stosować?

Wirus opryszczki – czym się charakteryzuje?

Nadżerka, potocznie określana również w skrócie jako „opryszczka” lub „zimno”, to wynik obecności w organizmie wirusa HSV-1 lub HSV-2.² Za obecność opryszczki w jamie ustnej najczęściej odpowiada wirus HSV-1, HSV-2 jest bardziej typowy dla tzw. opryszczki genitalnej.³

Oba wirusy mają także odmienne drogi wnikania w organizm. Po przedostaniu się do jego wnętrza wirus HSV-1 przedostaje się w kierunku zwoju nerwu trójdzielnego, a z kolei wirus HSV-2 – do zwoju lędźwiowo-krzyżowego.

To, co istotne w przypadku tego rodzaju zakażenia to fakt, że wirus opryszczki znajduje się w organizmie na zawsze i jest trwale nieuleczalny (znikają jego objawy, ale wirus pozostaje w tzw. fazie latencji).² W związku z tym opryszczka zwykle ma tendencję do nawracania.³

Wirus opryszczki u dzieci – czym się różni?

Ze względu na słabo rozwinięty układ odpornościowy¹ przebieg zakażenia wirusem HSV-1 u dzieci wygląda nieco inaczej – jest znacznie gwałtowniejszy i najczęściej wymaga leczenia szpitalnego. U dzieci oprócz bolesnych pęcherzyków, występujących zwykle w większej liczbie, pojawiają się objawy ogólnoustrojowe. Zalicza się do nich³:

• gorączkę,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• ogólne osłabienie organizmu.

U maluchów pęcherzyki mogą  pojawić się również na skórze ciała, np. dłoniach czy twarzy.³

Wirus opryszczki u dzieci – skąd jego powszechność?

System odporności u maluchów kształtuje się przez kilka lat. Dlatego też dzieci podatne są na różnego rodzaju infekcje⁴, w tym zakażenia wirusowe, takie jak opryszczka. Dodatkowo specyfika jamy ustnej sprzyja różnego rodzaju stanom zapalnym, gdyż stanowi idealne środowisko do rozwoju patogenów.¹ Połączenie tych dwóch czynników sprawia, że dzieci często zmagają się z infekcjami o różnej etiologii.

Wirus opryszczki u dzieci – jak dochodzi do zakażenia?

Wirus przenosi się drogą kropelkową, co oznacza, że do jego zakażenia dochodzi przede wszystkim przez kontakt z osobą będącą nosicielem aktywnej postaci opryszczki. Sytuacje sprzyjające przeniesieniu wirusa to³:

• kontakt ze śliną bądź innymi wydzielinami osoby zakażonej;
• styczność z łzami zakażonego;
• korzystanie z tych samych przedmiotów (dotyk, np. picie herbaty z tego samego kubka).

Do zakażenia może dojść również w momencie, gdy wydzieliny zakażonego mają kontakt z raną otwartą u osoby zdrowej.³ Dlatego też u dzieci istnieje duże ryzyko zakażenia się np. podczas wspólnych zabaw z rówieśnikami.

Wirus opryszczki u dzieci – objawy

Wirus opryszczki wiąże się z występowaniem tzw. objawów prodromalnych. Są to symptomy wyczuwalne bezpośrednio przed rozwojem opryszczki. W miejscu rozwoju nadżerki pojawia się³:

• pieczenie,
• mrowienie,
• swędzenie.

Po pewnym czasie pojawia się niewielki pęcherzyk, z którego następnie pęka i pojawia się owrzodzenie. Z czasem, po kilku dniach, zaczyna się goić i przybiera postać strupów. Gojenie się opryszczki trwa zwykle kilka dni. Jeśli jednak jest to pierwsze zakażenie wirusem lub w przypadku osłabienia organizmu np. w wyniku choroby przewlekłej – objawy mogą utrzymywać się od tygodnia do dwóch.³

Jak pozbyć się wirusa opryszczki z organizmu malucha?

Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że nie można trwale pozbyć się wirusa z organizmu. Może on jedynie przebywać w fazie latencji.² Są jednak pewne czynniki sprzyjające nawrotom objawów wirusa. Dlatego należy przede wszystkim zwrócić na nie uwagę, aby jak najszybciej wyciszyć objawy wirusa oraz zmniejszyć ryzyko ich nawrotu w przyszłości. Do czynników tych zalicza się głównie³:

• stres,
• inne infekcje w obrębie jamy ustnej czy górnych dróg układu oddechowego,
• nadmierna ekspozycja na promienie UV,
• urazy mechaniczne w okolicy warg, np. rany;
• zbyt duży wysiłek fizyczny, prowadzący do przemęczenia młodego organizmu.

Aby pozbyć się opryszczki, warto sięgnąć po preparaty przeznaczone do leczenia tej dolegliwości. Najbardziej polecaną substancją w leczeniu opryszczki jest acyklowir. Substancje tę podaje się doustnie, a niekiedy nawet dożylnie (leczenie hospitalizacyjne). Oprócz tego zaleca się stosowanie leków miejscowych.³

Wirus opryszczki – leczenie. Co stosować?

Wirus opryszczki u dziecka należy zawsze skonsultować z lekarzem pediatrą. Zadecyduje on o sposobie leczenia malucha. Specjalista do wyboru ma dwa główne nurty leczenia – przewlekłe bądź objawowe.³

Leczenie objawowe polega na stosowaniu preparatów, które mają w danym momencie skoncentrować się na obecnych symptomach i je złagodzić. Opierać się może ono m.in. na jednoczesnym przyjmowaniu doustnych farmaceutyków i stosowaniu leków miejscowych.³

Z kolei leczenie przewlekłe przewiduje wdrożenie odpowiednich preparatów farmaceutycznych, których stosowanie lekarz zaleca w dłuższej perspektywie. Najczęstszą substancją, stosowaną w leczeniu opryszczki, jest acyklowir. Substancja ta pomaga złagodzić dolegliwości bólowe towarzyszące opryszczce oraz przyspiesza jej gojenie.³

Celem złagodzenia nadżerek można sięgnąć po żel stomatologiczny Sachol. Preparat zawiera salicylan choliny o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym.⁵ Tym samym pomaga uśmierzyć ból towarzyszący nadżerce.⁶

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

 

Bibliografia:

1. Brzeziński P., Opryszczkowe zapalenie gardła i rumień wielopostaciowy u trzyletniego chłopca, Przegląd Lekarski 2013.
2. Majewska A. i inni, Wirus opryszczki pospolitej typu 1: epidemiologia i udział wirusa w zakażeniach narządów płciowych, Nowa Medycyna, 2011.
3. Lesiak A., Narbutt J., Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej, Forum Dermatologicum, 2017.
4. Kościej A. i inni, Rola wybranych czynników żywieniowych w kształtowaniu odporności dzieci, Problemy Higieny i Epidemiologii, 2017.
5. Sender-Janeczek A., Kwiatkowska M., Ocena skuteczności terapeutycznej preparatu Dentosept A (Phytopharm Klęka S.A.) oraz Sachol (Jelfa S.A.) u pacjentów z aftowym zapalaniem błony śluzowej jamy ustnej, Nowa Stomatologia, 2015.
6. Charakterystyka Produktu Leczniczego, Żel stomatologiczny Sachol.